Türkiye'de ilk defa insan genomunun dizilendiği araştırmalar yapıldığını açıklayan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, "Klippel-Feil sendromu olarak bilinen ve doğuştan gelen boyun omurgasındaki oluşum bozukluğuyla ilgili gen tespit edildi. Bunun yanında damarların kontrolsüz genişlemesi sonucu ortaya çıkan tümörler ile ilgili genetik tabanlı mekanizmalar aydınlığa çıkıyor. Diğer iki hastalık ise doğuştan gelen kafa ve yüz bölgesinin ciddi oluşum bozukluklarına neden olan gendir." dedi. Canlıların karakteristik özelliklerini belirleyen en küçük yapı birimi olan “gen alanındaki çalışmalarını yoğunlaştıran ve Gebze’de bulunan TÜBİTAK, İleri Genom ve Biyoenformatik Merkezi adıyla Türkiye'nin en gelişmiş gen laboratuvarını kurdu. Kalkınma Bakanlığı'nın desteğiyle kurulan merkez ile Türkiye'de ilk defa insan genomunu dizileyecek laboratuvarlar ile bu genomları analiz edecek bilgisayar alt yapısı kuruldu.
GENETİK VERİLER SAKLANACAK
Genom dizileme ile ilgili biyolojik işlemleri TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü yerine getirirken, genom analizlerini ise TÜBİTAK BİLGEM Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) uzmanları yapıyor. Böylece, TÜBİTAK'ın araştırmacıları şifre çözme konusundaki tecrübelerini genetik verilerin analizinde de kullanıyor. Aynı zamanda, gelecekte kullanımı giderek yaygınlaşacak genetik verilerin erişimi, saklanması ve işleme metotları hakkında da araştırmalar yürütülüyor.
Bu verilerin gelecekte ülkemiz için tehdit oluşturma potansiyeli olduğunu vurgulayan Ergün, “Bir ülkenin genomik verisinin o ülkenin ulusal güvenliği açısından değerini bilen TÜBİTAK BİLGEM kriptoloji enstitüsü UEKAE, gerek genomik verilerin analizi gerekse verilerin güvenliği konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde çalışmalarını sürdürüyor. Böyle bir konuyu dünyada ilk defa şifre bilimi ve güvenlik konularında başarılı bir geçmişi olan enstitü çalışıyor. Şimdi bu nitelikli ve özel verilerin yurt dışına gidişi kesildi ve önemli bir eksik giderildi. diye konuştu
