Dilovası, Yüksek Lisans Tezi Oldu! - Kocaeli Son Dakika Haberler

Betül Nar'ın Yüksek Lisans Tezi ''Göçün Eğitime ve Eğitim Yönetimine Etkileri (Dilovası Örneği)'' Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü internet sitesinde açık erişim sayfasında yayınlandı.

Türkiye'de az gelişmiş bölgelerden iş olanaklarının daha geniş olduğu sanayi ve ticaret merkezlerine yoğun bir göç yaşandığı görüldüğünü belirten tez çalışmasında, göçün sonucunda oluşan sağlıksız yerleşim bölgelerinin doğurduğu düşük sosyo-ekonomik yaşam şartları, çocukların sokakta çalıştırılmaya zorlanması ve aile içi şiddet ve eğitimsizlik göçün olumsuz etkileri sorgulandı.

Araştırmada, Dilovası'na göç etmiş ailelerin çocuklarının yaşadığı sorunları, öğrencilerin öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlarıyla beraber okudukları okulda karşılaştıkları çıkan sorunları belirlemeya çalışılmış ve göç eden öğrencilerin, okulda, akran grubuyla ilişkilerinde ve ailelerinde yaşadıkları sorunlar; bu öğrencilerin derslerine giren öğretmenlerin yaşadıkları sorunlarve okul yöneticilerinin yaşadıkları sorunları belirlemeye yönelik araştırmada öğrenci, öğretmen ve okul yöneticileri ile görüşmeler yapılmış.

İşte Betül Nar'ın Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi;

Dilovası’nda Göç Ve Nüfus Hareketleri

Cumhuriyet'in ilk yıllarında küçük bir köy iken 1965 yılından sonra teşvik tedbirlerinden faydalanması dolayısıyla sanayi ağırlıklı işgücü akımının bir sonucu olarak, Dilovası'nın nüfusunda da aşırı bir artış gözlenmeye başlamıştır. İkinci kalkınma hareketi olarak 1980 yılındaki serbest piyasa düzenlemesi ve özel sektör yatırımlarına dayalı sanayileşme ile birlikte kentin nüfusu daha da artmış ve adeta İstanbul'u göçten koruyan ya da Đstanbul'a göç etmek için yola çıkan insanların ilk durağı olarak kaldıkları ve sonradan istihdam olanaklarının geniş olmasının sonucunda yerleştikleri bir ayak olma görevini Gebze ile birlikte paylaşmaya devam etmektedir.

Yukarıdaki tablodan da anlaşılabileceği üzere kentin nüfusu 1985 yılında 10.600 iken, 1990 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre 19.780'e ulaşmıştır. Nüfus deyişimi 1985-1990 yılları arasında % 87'ye kadar varmıştır.1997 yılı sayımı sonuçlarına göre nüfus 36.267 kişidir. 1990 -1997 yılları arasındaki nüfus artış hızı % 83.34' ü bulmuştur. 10.711 nüfusa sahip olan köylerle birlikte bu rakamın 46.978'e ulaştığı hesaplanmıştır. 1997 yılı nüfus sayımına göre nüfusun % 22'si köylerde, % 78'i kentte yaşamaktadır. Bu oran % 54 olan köylerde yaşayan nüfusun Türkiye ortalaması ile karşılaştırıldığın da, kentleşme oranı daha iyi anlaşılmaktadır. 2000'li yıllarda ise nüfus hızla artarak 50.000'e ulaşmıştır.

Tablodaki nüfus yoğunlu değişimlerine bakıldığında ise 1985 yılında Dilovası'nda km2 'ye düşen insan sayısının Türkiye ortalaması olan 65 kişi/km2 'den daha büyük olduğu, fakat Kocaeli ve Gebze ortalamalarının gerisinde olduğu görülmektedir. Burada gözden kaçırılmaması gereken önemli nokta ise buraların hızla göç alıp nüfus yoğunluğunun artması sonucu, hızlı sanayileşme ile birlikte nüfusun Dilovası'na kaymaya başlamış olmasıdır. Nitekim 1990 ve 1997 Türkiye ortalamaları çok üstünde bir nüfus yoğunluğu yaşayan Dilovası, gelecekte de devam eden liman yatırımları ve organize sanayi bölgeleri nedeniyle daha hızlı bir nüfus artışı ve yoğunluğu ile karşı karşıya kalacaktır. 1990-1997 yılı nüfus artış yoğunluğu değişimine baktığınızda Dilovası'nda ki sözünü ettiğimiz değişimin Türkiye ortalamasından 13 kat Kocaeli değişiminden 5 kat ve Gebze değişiminden de 2,5 kat daha fazla olduğu görülmektedir. Dolayısıyla Dilovası, sanayi ağırlıklı bir insan kaynağına sahip olarak hızla göç almaya devam ederken, limanların ve diğer sanayi oluşumlarının bitirilmesiyle nüfus artışı daha da artacaktır. Beldenin İstanbul, Kocaeli ve Gebze'ye yakın ve ulaşım kolaylıklarından da iyi yararlanması nedeniyle, günübirlik nüfus hareketi yaşamaktadır. Bu nedenle işverenlerin büyük bir kısmının ve çalışanların da bir kısmının Đstanbul, Gebze ve Đzmit'te ikamet ettiği görülmektedir.

Nüfusa Yönelik İstatistiksel Veriler

Analitik çalışma sonucunda Dilovası'nın % 51.4'ü erkek % 48.6'sı kadın nüfusudur. Türkiye ortalaması ile bu yönde paralellik gözlenirken 1990 nüfus sayımına göre erkek nüfus oranı % 50.4 kadın nüfus oranı % 49.6'dır (http://www.dilovasi.org/ 15.02.2008).

Hane Halkı Bireyleri Cinsiyet Durumu

Hane başkanlarının ise % 5.5'i kadın % 94.5'i erkektir. Ataerkil aile yapısına sahip bir toplum olmamız hane başkanlığı görevini erkek bireylerin üstlenmesi sonucunu doğurmaktadır. Genç bir toplum olmamız Dilovası'nda da kendini göstermektedir. Yaş grupları dağılımı Türkiye 1990 yılı ortalaması ile paralel durumdadır. Türkiye ortalaması 0-14 yaş grubu %35, 15-65 yaş grubu % 61, 65 yaş ve üstü grup % 4 iken Dilovası'nda bu oranlar 0-14 yaş %34.5, 15-65 yaş arası %64.1, 65 yaş ve üstü %1.4 oranındadır

Hane Halkı Bireylerinin Yaş Grupları

Hane halkı büyüklüğü Dilovası geneli için 5.5 kişidir. Beldede özellikle doğu kökenli ailelerde çocuk sayısı sekize kadar çıkmaktadır. Hane halkı doğum yerlerine bakıldığında hane başkanlarına oranla bu bölgede doğan nüfus daha yüksektir. Göçlerin eski dönemlere ait olması (Hızlı göç dönemi 1975 - 1990 arası) aile büyüklerinin buraya yerleşip çocukların bu bölgede doğması sonucunu doğurmuştur

Hane Başkanlarının Doğum Yerleri

Gelinen yer hane başkanlarının doğum yerleri ile paralellik göstermektedir. Hane başkanlarının doğum yeri geldikleri yer olarak görülmektedir. Belde de yerli halk yok denecek kadar azdır. Karadeniz Bölgesi'nden % 18.9, Marmara Bölgesi'nden % 15.2, Doğu Anadolu Bölgesi'nden % 59.9 oranında göç yaşanmıştır.

Bölgenin hızlı göç aldığı yıllar olarak 1975 - 1990 yılları arası olduğu görülmektedir. Bu yıllar aynı zamanda batıya yönelik göçün yoğunlaştığı ve sanayinin bu bölgede odaklandığı yıllara denk gelmektedir. 1994 öncesi beldeye yaşanan göç oranı % 86.4'tür. Hane başkanlarının eğitim durumlarına bakıldığında doğu yerlerindeki durum ile paralellik göstermektedir. Diğer tablolarda da olduğu gibi Dilovası halkının yeterince geldiği bölgenin etkisinden kurtulamadığı görülmektedir. Hane başkanlarının % 63.5'i ilkokul mezunudur, % 10.2 'si okula gitmeden okuma yazma öğrenirken % 9 'unun okur yazarlığı bulunmamaktadır. Hane halkı bireylerinde ise okuryazar olmayan oranındaki artış hane başkanlarının eşleri ve kısmen de kız çocuklarının okuma yazma oranının düşük olmasından kaynaklanmaktadır. Diğer oranlara bakıldığında gözle görülür bir iyileşmenin (hane başkanlarına oranla) olmadığı görülmektedir. Bu oranlar Dilovası Belediyesi'nde eğitim tesislerine daha fazla önem verilmesi ve tesislerin artırılması sonucunu doğurmaktadır.