Uygun zamanda cinsel ilişkiye girmenin olmazsa olmaz olduğu gebelik oluşumu için kişi, öncelikle kendi vücudunu tanımalı, üremenin nasıl gerçekleştiğini bilmeli ve adet döngüsünü takip etmelidir. Doğum kontrol ilaçlarının kullanımı, stres, sigara, alkol kullanımı ve doğurganlığı etkileyen pek çok rahatsızlık, gebeliğin oluşumuna engel olabilir. Ayrıca erkeğe bağlı problemler de gebeliğin oluşumunu engelleyebilir. Düzenli, korunmasız şekilde cinsel ilişkiye giren genç kadınların gebe kalma şansı %20 iken, 35 yaşın üzerindeki kadınlarda ise bu oran daha düşüktür. Erkeğin yaşı da hamileliğin oluşumunda rol oynar. 40 yaş üstü erkeklerde, sperm sayısı ve hareketliliği azaldığı için gebelik şansı yaklaşık %25 oranında düşer. Çocuk isteyen 35 yaş üstü kadın ve 40 yaş üstü erkek birlikteliğinde gebeliğin oluşma şansı ise %50 oranında düşer. Çiftlerin bir yıl süreyle korunmasız ve düzenli bir şekilde cinsel ilişkiye girmelerine rağmen gebelik sağlayamaması, olası sağlık problemlerini işaret edebilir. Bu durumda, hem kadın hem de erkeğin doktora başvurması ve doğal yollardan neden gebelik sağlanamadığının araştırılması gerekir. Ancak tüm bunlara geçmeden önce gebeliğin nasıl oluştuğunu ve adet düzeninin önemini anlamak gerekir.

Yaklaşık 40 hafta süren hamileliğin oluşumunda pek çok faktör rol oynar. Bunların başında, doğru zamanda korunmasız olarak cinsel ilişkiye girmek gelir. Erkekler, her an üremeye hazır olsa da, kadın fizyolojisinde işler biraz daha karmaşıktır. Kadınlarda adet dönemi, üreme döneminin devam ettiğini gösterse de belirli bir yumurta sayısıyla dünyaya gelen ve bu rezervle yaşamını sürdüren kadınlarda yaş ilerledikçe, gebe kalma şansı da azalır. Regl ya da adet kanaması, her ay döngüler halinde gerçekleşirken kadın vücudu da sürekli olarak olası bir gebeliğe karşı kendini yeniler. Öncelikli olarak gebeliğin sağlanabilmesi için kadının, her 21 ila 35 günde bir ya da farklı bir deyişle ortalama her 28 günde bir adet görmesi gerekir. Bu zaman dilimi her kadında farklılık gösterse de gebe kalmak isteyen kişilerin, menstrüasyon döngüsü olarak da tanımlanan adet döngüsünü takvim üzerinde takip etmesi önemlidir. Sağlıklı bir adet döngüsü için kadın fizyolojisinde, vajina, rahim, yumurtalıklar ve beyinden oluşan dört ayrı sistemin sağlıklı ve birbiriyle uyum içinde çalışması gerekir. Adet döngüsü beyinde başlar. Beyinde yer alan hipotalamus, yine beyinde yer alan ve bir endokrin bezi olan hipofiz bezini uyarır. Hipofiz bezi LH (luteinizing hormon) ve FSH (follicule stimulating hormon) hormonlarını salgılar. Kan dolaşımına karışan bu hormonlar yumurtalıklara ulaşır. Yumurtalıklarda yer alan yumurta folikülleri uyarılır ve böylece yumurtalık rezervinde bulunan yumurtaların bir kısmı olgunlaşma sürecine girer. Yumurtalar olgunlaştığında içinde bulundukları folikülleri ya da farklı bir deyişle kesecikleri çatlatır. Yumurta, rahim ve yumurtalık arasındaki boru şeklinde olan fallop tüplerine bırakılır. Bu sırada yumurta folikülü östrojen hormon salınıma başlar. Yumurta, fallop tüplerinden yavaş yavaş rahme ilerlerken, folikülün salgıladığı östrojen, rahim duvarının (endometrium) kalınlaşmasını sağlar. Bu kalınlaşma, yumurtanın döllenmesi durumunda oluşacak olan embriyonun, rahme tutunmasını sağlar. Östrojen hormonu, erkek üreme hücresi spermin vajinadan girdikten sonra rahimden yukarı, fallop tüplerine hızla yüzmesine ve fallop tüplerinde uzun süre yaşamasına olanak tanır. Fallop tüplerine atılan olgunlaşmış ve döllenmeye hazır olan yumurta, yalnızca 24 saat kadar canlı kalabilir. Erkek üreme hücresi sperm ise kadın vücudunda yaklaşık olarak 4-5 gün canlı kalabilir. Dolayısıyla yumurtlamanın gerçekleştiği günden önce girilen cinsel ilişki sayesinde de döllenme olabilir. Hamileliğin oluşabilmesi için kadının yumurtlama zamanını bilmesi son derece önemlidir. Her 28 günde bir adet gören kadının yumurtladığı gün çoğunlukla 14. gündür. Ancak yumurtlama 12 ila 18. günler arasında da gerçekleşebilir. 35 günde bir adet gören kadınlarda ise yumurtlama 19 ila 25. günler arasında gerçekleşir. Hipofiz bezinden salınan LH hormonu, yumurta olgunlaştıktan sonra fallop tüplerinden aşağı inene kadar yükselir. Normal şartlarda LH hormonu en üst seviyeye geldikten, yaklaşık 24 ila 36 saat sonra yumurtlama gerçekleşir. Hamile kalmak isteyenlerin bu dönemde düzenli olarak cinsel ilişkiye girmesi, gebelik şansını arttırır. Bu yüzden adet dönemini takvim üzerine işaretleyerek takip etmek önemlidir. Eczanelerde satılan LH hormonunun seviyesini ölçmeye yarayan yumurtlama dönemi testleri, yumurtlama döneminin anlaşılmasına yardımcı olabilir.

Hamile Kalma Yöntemleri
Bir ayda, çocuk sahibi olmak isteyen her 100 çiftten yalnızca 20'si başarıya ulaşır. 2 yıl boyunca çocuk sahibi olmak isteyenlerin ise %95'i gebelik sağlayabilir. Gebeliğin sağlanabilmesi için kadının, yumurtlama zamanını bilmesi, dolayısıyla adet döngüsünü takip etmesi önemlidir. Ayrıca gebeliğe engel olabilecek, tiroit hastalığı, polikistik over sendromu, diyabet, endometriozis gibi rahatsızlıkların önceden fark edilmesi ve tedavi edilmesi için hekim kontrolüne gidilmesi önerilir. Zihinsel ve fiziksel olarak sağlıklı olmak, gebelik için olmazsa olmazlar arasında yer alır. Obezite ve stres gebeliğin önünde duran büyük engellerdir. Bu yüzden fazla kilolardan kurtulmak, stresle başa çıkmanın yollarını bulmak ya da stres yaratan ögeleri hayattan çıkarmak da önemlidir. Tüp bebek denenmesine rağmen gebe kalamayanların, bebek sahibi olmaktan vazgeçtikten sonra gebe kalması az rastlanan bir durum değildir. Doğru tüp bebek merkezi bulmak kadar sağlıklı bir cinsel ilişki de önemlidir. Bu yüzden cinsel ilişki sırasında gebelik stresine girmemek, olayı akışına bırakmak da gebelik şansını arttırabilir. Cinsel ilişki sırasında kayganlaştırıcı krem, yağ ve diğer kozmetik ürünler, spermlere zarar verebilir. Çocuk sahibi olmak isteyen kişilerin bu ürünlerden uzak durması önemlidir. Düzenli olarak egzersiz yapmak, kişinin ideal vücut kitle indeksine ulaşmasını sağlarken, stres seviyesinin azaltılmasında etkilidir. Folik asit, kalsiyum ve demir gibi vitaminlerin takviye edilmesinin yanı sıra sağlıklı ve dengeli beslenmek gerekir. Uyarıcı etkisi bulunan sigara, alkol, kafein kullanımı gebeliğin oluşumunu engelleyebilir. Baba olmak isteyen erkeklerin de bu tavsiyelere uyması, gebelik şansını arttırır. Ayrıca erkeklerin dar, kalın iç çamaşırı giymesi, sıcak suyla yıkanması da gebeliğin oluşmasını engelleyen etkenler arasında yer alır.

Hamile Kalma Pozisyonu
Çocuk sahibi olmak isteyenlerin sağlıklı bir yaşam seçmesi önemlidir. Hem erkeğin hem de kadının zihinsel ve fiziksel olarak sağlıklı olması, gebelik stresiyle ilişkiye girmemesi, gebelik oluşumunu kolaylaştırır. Kadının, adet döngüsünü ve yumurtlama dönemini takip etmesi, cinsel ilişki için en doğru zamanın belirlenmesi açısından önemlidir. Cinsel ilişkiye hangi pozisyonda girildiği önemli olmasa da, ilişkiye girdikten kısa bir süre sonra sırt üstü yatmak, gebelik şansını arttırabilir. Bazı araştırmalarda, cinsel ilişkinin ardından bel bölgesinin altına yastık koyulmasının, spermlerin fallop tüplerine yüzmesini kolaylaştırdığı görülmüştür. Gebeliğin sağlanması için ay boyunca her gün cinsel ilişkiye girilmesi, sperm sayısını ve niteliğini düşürdüğü için önerilmez. Bunun yerine çiftler, belirli aralıklarla, düzenli olarak cinsel ilişkiye girmeli ve yumurtlama dönemini kaçırmamalıdır. Düzenli olarak kullanılan bazı ilaçlar da gebeliğin oluşumunu engelleyebilir. Gebelik planlayan kişilerin, kullandıkları ilaçları değiştirmesi ya da dozunu değiştirmesi gerekebilir. Bu yüzden kullanılan ilaçların gebelik üzerinde etkisi olup olmadığı konusu doktora danışılmalıdır. Ancak ilaç kullanımı asla hekimden görüş almadan bırakılmamalıdır.

1 yıl süreyle düzenli ve korumasız olarak cinsel ilişkiye girilmesine rağmen gebelik sağlanamıyorsa, mutlaka uzman bir hekime başvurulmalı ve gerekli sağlık taramaları yaptırılmalıdır. Sağlıklı günler dileriz.

medicalpark.com.tr

Çocuk isteyenlere hamilelik öncesi 10 öneri

Anne ve baba olmak isteyen çiftler, sadece doğumdan önce değil, hamilelik öncesinde de yaşamlarına özen göstermeli. Kötü alışkanlıkları varsa bırakmalı ve sağlıklı bir hayat tercih etmeliler.

Hamile kalmak için anne ve baba adayları bu kurallara dikkat
Çocuk sahibi olmak sorumluluk isteyen bir iş. Üstelik bu sorumluluk, çocuğun dünyaya gelmesiyle değil, hamilelikten önce başlar. Yapılan araştırmalara göre bebek sahibi olmak isteyenler yaşamlarını bebekten önce düzene koymaları ve belirli noktalara önem vermeleri gerekiyor. Yani birtakım kurallar var ki, anne adayı hamile olmadan önce bu kurallara uyarak hamileliğe kendini hazırlamalı, baba adayı da aynı şekilde üzerine düşenleri yapmalı. ‘Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek’ olarak özetlenebilecek bu kuralların hamilelik döneminde anne karnındaki bebeğin fiziksel, zihinsel ve ruhsal gelişiminin sağlıklı olabilmesi için son derece önemli. Hamilelik öncesi uyulması gereken 10 kritik kural…

1. Demir eksikliğine karşı önleminizi alın
Demir eksikliği Türkiye’de özellikle kadınlarda çok yaygın bir sorun. Bu nedenle hamilelik öncesinde olabildiğince demir depolarınızı doldurun. Hücrelere oksijen taşınmasında kritik öneme sahip olan demir, gebelik sürecinde bebeğinizin güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olması için vazgeçilmez. Demirden en zengin besin olan kırmızı etin mutlaka tüketilmesi gerekir. Bununla birlikte diğer hayvansal gıdalar, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, koyu yeşil yapraklı sebzeler, pekmez ve kırmızı üzümde de demir içeriği yüksek olduğundan beslenmede yer verilmesi şart. Yiyeceklerdeki demirin emilimini artırmak için C vitamini kaynağı olan maydanoz, biber, portakal, brokoli gibi besinlerle birlikte tüketin.

2. Egzersiz sadece kilo için yapılmaz
Düzenli egzersiz yapmak özellikle kilo kontrolü ve vücut yağ oranını azaltmak için çok önemli bir faktör. Egzersiz aynı zamanda insülin direncini kırmak, kan şekerini düzenlemek, iştahı kontrol etmek, enerji harcamasını artırarak daha aktif olmayı sağlamak gibi faydalar da sağlar. Gebeliğe hazırlanma sürecinde sağlam ve güçlü bir vücut yapısına sahip olmanın en iyi yollarından birisi.

3. Hamile kalmadan fazla kiloyu verin
Gerek aşırı kilo, gerekse anne adayının aşırı zayıflığı sağlıklı bebek için hamile kalmadan önce mutlaka düzeltilmesi gereken sorunlar. Gebelik döneminde kilo vermek doğru değil; bu nedenle hamile kalmadan önce ideal kilonuza inmeye çalışın. Fazla kilo ve obezite doğurganlığın azalmasına da neden olan; gebelikte diyabet, hipertansiyon, bebeğin iri doğması, doğum defektleri, sezaryenle doğum ve çocukluk çağı şişmanlığına da yol açabilen önemli bir sağlık sorunu. Vücut kitle indeksinizin 25’in üzerinde olması fazla kilo, vücut yağ oranının yüksek olması anlamına gelir. Vücut kitle indeksinin 18’in altında olması da anne adayının kısırlık sorunuyla karşılaşmasına neden olabileceği gibi, sağlık sorunlarına yol açabilir.

4. Kalsiyum neden önemli?
Kalsiyumdan yeterli beslenen anne adayının hap olarak kalsiyum almasına gerek yok. Kalsiyumdan zengin olan süt ve yoğurttan 500-750 ml tüketmek günlük kalsiyum ihtiyacının yüzde 75’ini sağlar. Diğer kalsiyum kaynakları olan peynir çeşitleri, sebze ve meyvelerle kuruyemişler de tüketilerek kalsiyum ihtiyacı karşılanır. Kalsiyum kemik ve kıkırdak gelişimi, sağlıklı diş oluşumu, kas ve sinir sisteminin normal çalışması, hücresel çalışmaların düzenli ve sürekli olması, kanın pıhtılaşması, kan basıncının normal düzeyde seyretmesi gibi vücutta önemli fonksiyonları olan bir mineral.

5. Beslenme doğurganlıkta rol oynar
Çocuk sahibi olmak isteyen anne ve baba adayları için yeterli ve dengeli beslenme çok önemlidir. Sağlıklı ve yeterli beslenme ve bol su tüketimi yumurta kalitesinin ve sayısının artmasına, dolayısıyla doğurganlığın iyileşmesine yardımcı olur. Aynı zamanda anne adaylarının gebelik döneminde artan vitamin mineral protein ihtiyaçlarını karşılamak için vücut depolarının dolu olmasını ve bebeğin sağlıklı gelişimini sağlar. Günlük tüketilen besinler ne kadar çeşitli ise vitamin mineral ve diğer besin ögeleri açısından da o kadar zengin olduğu unutulmamalıdır. Büyüme ve gelişmede, beyin, sinir ve göz dokusu gelişimi için önemli rol oynayan omega 3 yağ asitlerinin alınması için haftada 1-2 defa balık tüketimine özen gösterilmelidir. Balık tüketilemediği durumlarda balık yağı içeren haplar kullanılabilir. Beslenme alışkanlıkları içinde hazır gıdalar, paketli yiyecekler, asitli içecekler gibi katkı içeriği çok olan gıdalar varsa onları tüketmekten kaçınılmalıdır.

6. Folik asit olmazsa olmaz
Hamile kalmaya karar verdiğiniz zaman hekiminizin de önerisiyle folik asit kullanımına başlayın ve hamileliğin 12’nci haftasına kadar düzenli kullanın. Günde 400 mcg alınması önerilen B grubu bir vitamin olan folik asit, bebeğinizde merkezi sinir sistemi hastalıklarının oluşmasını engeller. Folik asitten zengin gıdalar olan ıspanak, semizotu, brokoli gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler, portakal gibi turunçgil meyveler, kuru baklagiller, yumurta sarısı beslenmede mutlaka yer almalı.

7. Diyabetiniz varsa…
Diyabet hamile kalmak için engel bir durum değil ancak hastalığın vücuttaki etkileri göz önünde tutularak bu durumu önleyici veya tedavi edici önlemlerin alınması, kan şekeri değerlerinin olabildiğince normal sınırlarda tutulması fetus sağlığı için çok önemli. Çünkü bebeğin 5-6‘ncı haftasında başlayan beyin omurilik gelişimi annenin kan şekeri düzeyinden etkilenir. Diyabet tedavisinde en önemli unsur olan beslenme tedavisine çok dikkat etmek, öğün atlamamak, doğru ve dengeli beslenmeye önem vermek gerekir.

8. D vitamini eksikliği fetüsü etkiler
D vitamini kemik sağlığı kadar hücresel aktiviteler için de çok önemli. D vitamini eksikliğinin fetus ve yenidoğan kemik gelişimi üzerinde olumsuz etkileri bulunur. D vitamini fetusun kalp kasında ve beyin gelişimi üzerinde, bağışıklık sisteminin gelişiminde rol oynar. Bu nedenle D vitamini depolarının gebelik öncesinde ve süresinde yeterli olması bebeğin sağlıklı gelişimi için çok önemli.

9. İyot eksikliği zeka geriliği nedeni
İyot tiroit hormonlarının yapısında bulunan ana madde. Tiroit hormonu büyüme, gelişme, metabolizma ve üreme fonksiyonlarında rol oynar. Dolayısıyla eksikliğinde zeka geriliği, büyüme ve gelişme yetersizliği, guatr gibi bozukluklara neden olur. Bu nedenle iyot içeriği yüksek gıdalar (yumurta, süt, balık vb.) ile iyotlu tuz tüketimi önemli. Böylece önlenebilir zeka geriliğinin en önemli nedeni olan konjenital hipotiroidizmin önüne geçilir.

10. Kötü alışkanlıklarınıza veda edin
Alkol erkeklerde sperm kalitesi ve sayısını, kadınlarda hamile kalma şansını azaltan bir maddedir. Alkol tüketimi kalsiyum, folik asit, tiamin, protein gibi besin ögelerinin emilimini olumsuz yönde etkileyerek beslenme yetersizliğine, kilo alımına ve fazla yağlanmaya sebep olur. Çocuk sahibi olmaya karar verildikten sonra mutlaka bırakılmalıdır. Sigara da yumurtlama bozukluğuna ve spermde değişikliğe yol açması nedeniyle bir an önce bırakılmalıdır. Aynı zamanda sigara vitamin mineral emilimini olumsuz etkiler, kandaki oksijen düzeyini azaltır. Erken doğum, düşük ağırlıklı bebek, ani bebek ölümlerine neden olurken çocukluk çağında dikkat eksikliği, hiperaktivite, davranışsal anomaliler, öğrenme güçlüğüne yol açabilir. Bu nedenle hamile kalmadan ne kadar önce sigara bırakılsa o kadar bu zararlardan bebek korunmuş olur.

acibadem.com.tr